Στην ορεινή αμπελουργική ζώνη της Ζίτσας στην Ηπειρο, το κλίμα το έδαφος και ο ανθρώπινος παράγοντας διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερο terroir. Η εξέλιξη στον χρόνο αναδεικνύει τη δυναμική των γηγενών λευκών και ερυθρών ποικιλιών.
Από τη δημιουργία του οινοποιείου το 1974, τη σύσταση της ZOINOS WINERY το 2006 έως σήμερα ο σκοπός είναι πάντα ο ίδιος, ο ποιοτικός αμπελώνας.
Κάθε κρασί έχει το δικό του χαρακτήρα όπου εκφράζει την ποικιλία αλλά και την περιοχή. Στους οίνους που προέρχονται από τις γηγενής ποικιλίες επιλέγεται ζύμωση με τις άγριες ζύμες ώστε να ιδιαιτεροποιηθεί κάθε κρασί και μέσα από αυτό η δυναμική όχι μόνο της ποικιλίας αλλά και του οικοσυστήματος μιας και κάθε κρασί παράγεται από συγκεκριμένα αμπελοτόπια.
Εδώ η παραγωγή αφρωδών (λευκών και ροζέ) οίνων είναι παράδοση καθώς και ο κεχριμπαρί οίνος από τη λευκή ποικιλία Ντεμπίνα με την μέθοδο της ερυθρής οινοποίησης όπου αναδεικνύεται η δυναμική της ποικιλίας.
Την τελευταία δεκαετία το οινοποιείο και το αποστακτήριο έχουν εκσυγχρονιστεί και είναι επισκέψιμα. Η ZOINOS WINERY έχει πιά στην κατοχή της 130 στρέμματα ιδιόκτητους αμπελώνες βιολογικής καλλιέργειας με τις γηγενής ποικιλίες.
Μια ομάδα έμπειρων αμπελοκαλλιεργητών με την καθοδήγηση του γεωπόνου μας έχει αναλάβει την φυτοπροστασία και την αμπελουργία της αμπελουργικής ζώνης.
Σε ερευνητικό επίπεδο τρέχουμε δύο προγράμματα από το 2018, που έχουν να κάνουν με την καταγραφή, μελέτη και παραγωγή φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού από ποικιλίες ηπειρώτικες. Παράλληλα γίνονται πειραματικές οινοποιήσεις (καταγραφή ποικιλιών, οινικά χαρακτηριστικά και μελέτη αυτών.
ΟΙ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΣΙΑ ΜΑΣ
Η λευκή Ντεμπίνα, που μας προσφέρει οίνους ΠΟΠ Ζίτσα από το 1974, είναι όψιμη ποικιλία, πλήρως εγκλιματισμένη στο ιδιαίτερο οικοσύστημα της Ζίτσας, μετρίου σώματος, με δροσιστική οξύτητα, ενώ το αλκοόλ δεν είναι ποτέ έντονο. Χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή φινετσάτων λευκών οίνων. Η φρεσκάδα και το νεύρο της ποικιλίας είναι το βασικό της πλεονέκτημα, το οποίο εκφράζεται πιο έντονα στα αφρώδη κρασιά.
Οίνους ΠΓΕ Ήπειρος ή ΠΓΕ Ιωάννινα μας προσφέρουν οι ερυθρές ποικιλίες Βλάχικο – Μπεκάρι καθώς και ο συνδυασμός τους με διεθνής ποικιλίες που καλλιεργούνται στην περιοχή.
Το Βλάχικο δίνει κρασιά μετρίου βάθους, φωτεινά με πολύπλοκα αρώματα, που θυμίζουν μαύρα μούρα και γλυκά πιπέρια, μαλακές και διακριτικές ταννίνες ενώ πάντα υπάρχει μία σχετικά υψηλή οξύτητα στο στόμα.
Το Μπεκάρι έχει βαθύ χρώμα, μέτρια αρωματική ένταση, αλλά πυκνή δομή και έντονες ταννίνες στο στόμα.
Ο συνδυασμός των Βλάχικο και Μπεκάρι είναι επιτυχημένος και δίνει πληθώρα στυλ. Όχι μόνο ερυθρά κρασιά αλλά και ροζέ με μέτριο σώμα, αρώματα φράουλας και κόκκινου μούρου ενώ το στόμα είναι πάντα δροσερό και απαλό.
Ανάλογα με την οινοποίηση τα ερυθρά κρασιά με παραμονή στη δεξαμενή είναι ζωντανά, απαλά και φρουτώδη ενώ με ωρίμανση σε δρύινα βαρέλια είναι γεμάτα, ξεχωρίζουν από τον αρωματικό πλούτο και μπορούν να παλαιώνουν σε φιάλες
Σημαντικό αμπελοοινικό προϊόν είναι και το τσίπουρο Ηπείρου, το οποίο έχει νομοθετηθεί ως Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, καθώς έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα με αρωματική ένταση αλλά μαλακό και στρογγυλό στόμα. Το παλαιωμένο απόσταγμα παλαιώνει περίπου 12 μήνες σε δρύινα βαρέλια και μπορεί να καταναλωθεί στο τέλος ενός δείπνου, αφού η παλαίωση στο βαρέλι του έχει χαρίσει μία προσωπικότητα που είναι πιο κοντά σε ένα μπράντι, παρά στο παραδοσιακό τσίπουρο.
